ಇಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಅಲ್ಲಿ ಬೇರೆ

ಸುಮಾರು 70ರ ದಶಕದ ವರೆಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರದ sound trackಗಾಗಿ ಒಮ್ಮೆ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಧ್ವನಿಮುದ್ರಿಸಿದ ಮೇಲೆ ಗ್ರಾಮೋಫೋನ್ ರೆಕಾರ್ಡುಗಳಿಗಾಗಿ ಮತ್ತೆ ಅವೇ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಮರುಸೃಷ್ಟಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತೆಂದು ಗ್ರಾಮೊಫೋನ್ ಗಾಥೆ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಈಗಾಗಲೇ ನೋಡಿದ್ದೇವೆ. ಆಗಿನ ಗಾಯಕರು ಮತ್ತು ವಾದಕರು ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು ಆ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಯಾವ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಅರೆದು ಕುಡಿದಿರುತ್ತಿದ್ದರೆಂದರೆ ಬಹುತೇಕ ಹಾಡುಗಳ ಎರಡು vesrsionಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಿನಿತೂ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಗೋಚರಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.  ಅದೂ ಅಲ್ಲದೆ ಆಗ   ಹಾಡುಗಳ ಪರಿಚಯ ನಮಗಾಗುತ್ತಿದ್ದುದು, ಅವುಗಳನ್ನು ಪದೇ ಪದೇ ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದುದು  ರೇಡಿಯೋ ಮೂಲಕ.  ಸಿನಿಮಾ ನೋಡುವ ಸಂದರ್ಭ ಸಿಗುತ್ತಿದ್ದುದೇ ಕಮ್ಮಿ.  ಒಂದು ವೇಳೆ  ಅಪರೂಪಕ್ಕೆ ಸಿನಿಮಾ ನೋಡಿದರೂ ನಾವು ಅದರಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಮುಳುಗಿಹೋಗುತ್ತಿದ್ದೆವೆಂದರೆ ಒಂದು ವೇಳೆ ಹಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪುಟ್ಟ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿದ್ದರೂ ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.  ಆದರೆ ಈಗಿನ ಅಂತರ್ಜಾಲ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಹಾಡಿನ ವೀಡಿಯೋಗಳೇ ಏಕೆ, ಇಡೀ ಸಿನಿಮಾಗಳೆ ಬೆರಳ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಗುವಂತಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಇವುಗಳ ಹೋಲಿಕೆ  ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ.  ನನ್ನ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂದ ಕೆಲವು ಜನಪ್ರಿಯ ಹಾಡುಗಳ ರೆಕಾರ್ಡ್ ಮತ್ತು ಸಿನಿಮಾ versionಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು ಇಂತಿವೆ.

ಗಂಧದ ಗುಡಿಯ ನಾವಾಡುವ ನುಡಿಯೇ ಕನ್ನಡ ನುಡಿ ಹಾಡು ಗಾನತಟ್ಟೆಯ ಎರಡೂ ಬದಿಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸಿತ್ತು.  ಆದರೆ ಚರಣಗಳು ಎರಡೇ ಇದ್ದುದರಿಂದ ಸುದೀರ್ಘ prelude ಹಾಗೂ interludeಇದ್ದರೂ ಎರಡನೇ ಬದಿ ಪೂರ್ತಿ ತುಂಬದಾಯಿತು.  ಹೀಗಾಗಿ ಎರಡನೇ ಬದಿಯ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ತಿ preludeನ್ನು ಮತ್ತೆ ಬಳಸಿ ಇದನ್ನು ಸರಿದೂಗಿಸಲಾಯಿತು.  ಸಿನಿಮಾದಲ್ಲಿರುವ ಹಾಡಲ್ಲಿ ಈ prelude ಮರುಬಳಕೆ ಇಲ್ಲ. ಇನ್ನೊಂದು ವ್ಯತ್ಯಾಸವೆಂದರೆ ಸಿನಿಮಾದಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಚರಣಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು  ನಾವಿರುವ ತಾಣವೆ ಗಂಧದ ಗುಡಿ ಸಾಲನ್ನು ನಾವಾಡುವ ನುಡಿಯೆ ಕನ್ನಡ ನುಡಿ ಧಾಟಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಡಲಾಗಿದೆ.

ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯದ ನಗುನಗುತಾ ನಲಿ ಹಾಡಿನ ಸಿನಿಮಾ versionನಲ್ಲಿ  ಆರಂಭದ ಆಲಾಪದ ನಡುವೆ ಚಿಕ್ಕ bridge music ಇದೆ.  ಗೆಳೆಯರ ಜತೆಯಲಿ ಕುಣಿಕುಣಿದು ಸಾಲು ಎರಡು ಸಲವೂ ರೆಕಾರ್ಡ್ versionಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ.  ಮದುವೆ ಬಂಧನದ ನಂತರ ಸುದೀರ್ಘ ಹೆಚ್ಚುವರಿ bridge music ಇದೆ.

ಕಸ್ತೂರಿ ನಿವಾಸದ ಆಡಿಸಿ ನೋಡು ಹಾಡಿನ ಚರಣದಲ್ಲಿ ಭೇದ ತೋರದು ಮತ್ತು ಕುಣಿಸಿ ನಲಿಸಿದೆ ಸಾಲುಗಳನ್ನು ಮೊದಲ ಸಲ ಭಿನ್ನವಾಗಿ ಹಾಗೂ ಎರಡನೆ ಸಲ ರೆಕಾರ್ಡಲ್ಲಿದ್ದಂತೆ ಹಾಡಲಾಗಿದೆ.

ನಾಗರಹಾವು ಚಿತ್ರದ ಕನ್ನಡ ನಾಡಿನ ವೀರ ರಮಣಿಯ ಹಾಡಿನ ರೆಕಾರ್ಡಲ್ಲಿ ಪಿ.ಬಿ.ಎಸ್ ಅವರೇ ‘ಸುತ್ತಮುತ್ತಲೂ ಕಪ್ಪು ಕತ್ತಲೆಯು ಮುತ್ತಿರಲು ವೀರ ಕಾವಲುಗಾರ ಭೋಜನಕೆ ನಡೆದಿರಲು  ಸಿಹಿನೀರ ತರಲೆಂದು ಅವನ ಸತಿ ಬಂದಿರಲು ಕಳ್ಳಗಂಡಿಯ ಹಿಂದೆ ಪಿಸುಮಾತ ಕೇಳಿದಳು ಆಲಿಸಿದಳು ಇಣುಕಿದಳು ವೈರಿಪಡೆ ಕೋಟೆಯತ್ತ ಬರುವುದನು ಕಂಡಳು’ ಎಂದು ವಿವರ ನೀಡುತ್ತಾರೆ.  ಆದರೆ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಸಂಗೀತ ಮಾತ್ರ ಬಳಸಿ ಈ ದೃಶ್ಯವನ್ನು live ತೋರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ನ್ಯಾಯವೇ ದೇವರು ಚಿತ್ರದ ಆಕಾಶವೆ ಬೀಳಲಿ ಮೇಲೆ ಹಾಡಿನ film versionನಲ್ಲಿ  ನೀನಿರುವುದೆ ನನಗಾಗಿ ಈ ಜೀವ ನಿನಗಾಗಿ ಸಾಲು ಎರಡು ಸಲ ಇದೆ.  ಚರಣದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ bridge music ಇದೆ.

ಭೂ ಕೈಲಾಸ ಚಿತ್ರದ ಬಹು ಜನಪ್ರಿಯ ಗೀತೆ ರಾಮನ ಅವತಾರದ ಸಿನಿಮಾ versionನಲ್ಲಿ ಆಹಾ ನೋಡದೊ ಹೊನ್ನಿನ ಜಿಂಕೆ ಎರಡು ಸಲ ಇದೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚುವರಿ   bridge music ಇದೆ.

ರಾಜ್ ಕಪೂರ್ ಅವರ ಸಂಗಂ ಚಿತ್ರದ ಮೇರೆ ಮನ್ ಕೀ ಗಂಗಾ ಹಾಡಿನ 78 rpm ರೆಕಾರ್ಡಿನ ಕಥೆ ಇನ್ನೂ ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರ.  ಅದರಲ್ಲಿದ್ದ ದೋ ನದಿಯೊಂ ಕಾ ಮೇಲ್ ಅಗರ್ ಇತನಾ ಪಾವನ್ ಕಹಲಾತಾ ಹೈ ಚರಣ ಸಿನಿಮಾದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲ.  ಸಿನಿಮಾದಲ್ಲಿರುವ ತೇರೀ ಖಾತಿರ್ ಮೈ ತಡಪಾ ಯೂಂ ಚರಣ ರೆಕಾರ್ಡಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ LP ರೆಕಾರ್ಡುಗಳೂ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದು  ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಚರಣಗಳು ಇರುತ್ತಿದ್ದವು.

ಇವು ಕೆಲವು ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಮಾತ್ರ. ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಸುಮ್ಮನೆ ಕೇಳಿದರೆ ಸಾಲದೇ, ಈ ರೀತಿಯ ಆಳವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳೆಲ್ಲ ಬೇಕೇ ಎಂದು ಕೆಲವರಿಗೆ ಅನ್ನಿಸಬಹುದು.  ಇಂತಹ ಸೂಕ್ಷ್ಮಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾ ಹಾಡುಗಳನ್ನಾಲಿಸುವುದು ನನಗಂತೂ  ಹೆಚ್ಚು ಖುಶಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಈಗ ನಿಮಗೊಂದು ಹೋಮ್ ವರ್ಕ್.  ಗೌರಿ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿದ ಕುವೆಂಪು ವಿರಚಿತ ಕವನ ಯಾವ ಜನ್ಮದ ಮೈತ್ರಿಯ ಸಿನಿಮಾ  ಮತ್ತು ರೆಕಾರ್ಡ್ ವರ್ಶನ್ ಎರಡೂ ಇಲ್ಲಿವೆ.  ಎರಡರ ಮಧ್ಯೆ  ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳೂ ಇವೆ.  ಗಮನವಿಟ್ಟು ಆಲಿಸಿ.  ಅವುಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ.  ಜಾನಕಿ ಹಾಡಿರುವ ಈ ಹಾಡಲ್ಲಿ ವೀಣೆ ನುಡಿಸಿದವರು ಸ್ವತಃ ಜಿ.ಕೆ. ವೆಂಕಟೇಶ್.

ಗೌರಿ ಚಿತ್ರವು youtubeಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದ್ದು ಆಸಕ್ತರು ವೀಕ್ಷಿಸಬಹುದು.   ಆದರೆ ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್  ಯಾವ ಜನ್ಮದ ಮೈತ್ರಿ ಹಾಡಿನ ಭಾಗ ಮಾತ್ರ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ cut ಆಗಿದೆ.  ನಾನು ಅದನ್ನೇ down load ಮಾಡಿ   plastic surgery ಪ್ರಯೋಗಿಸಿ ಈ audio version ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ್ದು.  ಎಲ್ಲಾದರೂ ಹೊಲಿಗೆ ಗುರುತು ಗೋಚರಿಸಿತೇ?