ಕೇಳುವ ಒಗಟನು ಒಡೆದು

1964ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಮನೆ ಅಳಿಯ ಚಿತ್ರದ ಅಷ್ಟೂ ಹಾಡುಗಳ ಪೈಕಿ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದ ಈ ಒಗಟಿನ ಹಾಡು ಆಕಾಶವಾಣಿಯ ಒಂದಲ್ಲ ಒಂದು ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ದಿನ ನಿತ್ಯ ಕೇಳಲು ಸಿಗುತ್ತಿತ್ತು. ನಾನು ಇದನ್ನು ಶಾರ್ಟ್ ವೇವ್ ವಿವಿಧ ಭಾರತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಜೆ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತಿದ್ದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರಸಂಗೀತದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಮಧುರ್ ಗೀತಂನಲ್ಲಿ ಉಜಿರೆ ಗೋಪಾಲ ಮಾಸ್ಟ್ರ ಪ್ರಭಾತ್ ಸ್ಟೋರ್ಸ್ ಅಂಗಡಿಯ ಮೇಲ್ಗಡೆ ಇದ್ದ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತಿನ ರೇಡಿಯೊ ಪೆವಿಲಿಯನ್ನಿನ ಧ್ವನಿವರ್ಧಕದಲ್ಲಿ ಕೇಳಿದ್ದು ಹೆಚ್ಚು. ಉಜಿರೆ ಹೈಸ್ಕೂಲ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿ ಹಾಸ್ಟೆಲ್ ವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದ ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಂಜೆಯ ಹೊತ್ತು ಪೇಟೆಗೆ ಹೋಗಲು ನಮಗೆ ಅನುಮತಿ ಇತ್ತು. ಈ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಹಾಸ್ಟೆಲ್ ವಾಸಿಗಳೆಲ್ಲ ತಪ್ಪದೆ ಸದುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಈ ಮಧುರ್ ಗೀತಂ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರಗೀತೆಗಳ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾದರೂ ಅನೌನ್ಸರ್ಸ್ ಹಿಂದಿ ಭಾಷೀಯರೇ ಆಗಿರುತ್ತಿದ್ದರು. ಹೀಗಾಗಿ ಅನೇಕ ಸಲ ಚಿತ್ರಗಳ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ ಉಚ್ಚರಿಸುವುದೂ ಇತ್ತು. ಈ ಹಾಡು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುವಾಗ "ಅಬ್ ಸುನಿಯೆ ಮನೆ ಅಳಿಯೆ ಫಿಲ್ಮ್ ಮೆಂ ಪಿ.ಬಿ.ಶ್ರೀನಿವಾಸ್, ಎಸ್.ಜಾನಕೀ ಔರ್ ಸಾಥಿಯೋಂಕೊ" ಅನ್ನುತ್ತಿದ್ದುದು ನನಗೆ ಚೆನ್ನಾಗಿ ನೆನಪಿದೆ. ಕಾಲ ಕಳೆದಂತೆ ಯಾಕೋ ಈ ಹಾಡು ಮರೆಗೆ ಸರಿಯಿತು. ಈಗಂತೂ ವಿವಿಧ ಭಾರತಿಯ ಮಧುರ್ ಗೀತಂ ನಿಂತೇ ಹೋಗಿದೆ. ಈಗಿನ FM ವಾಹಿನಿಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವವರಿಗೆ ಇಂಥ ಹಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಇಲ್ಲ. ಇಂಥ 6 ನಿಮಿಷದ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಪೂರ್ತಿ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುವ ವ್ಯವಧಾನವೂ ಅವರಿಗಿಲ್ಲ.

ಪಿ.ಬಿ.ಶ್ರೀನಿವಾಸ್, ಎಸ್.ಜಾನಕಿ ಮತ್ತು ಸಂಗಡಿಗರು ಹಾಡಿರುವ ಈ ಹಾಡಿನ ಸಾಹಿತ್ಯ ನರೇಂದ್ರ ಬಾಬು ಅವರದ್ದು ಮತ್ತು ಚಿತ್ರದ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶಕರು ಟಿ.ಚಲಪತಿ ರಾವ್. ಇದರ ಸ್ವರ ಸಂಯೋಜನೆ,  ವಾದ್ಯ ವೃಂದ, ಗಾಯನ, ಕೋರಸ್ ಎಲ್ಲದರಲ್ಲೂ ಒ.ಪಿ.ನಯ್ಯರ್ ಶೈಲಿಯ ಲವಲವಿಕೆ ತುಂಬಿ ತುಳುಕುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು.  ಆರಂಭದ ಮತ್ತು ಚರಣಗಳ ಮಧ್ಯದ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಗಿಟಾರ್, ಡಬಲ್ ಬೇಸ್, ಟ್ರಂಪೆಟ್, ಮ್ಯಾಂಡೊಲಿನ್, ವಯಲಿನ್ಸ್, ಕೊಳಲು, ಕ್ಲಾರಿನೆಟ್ ,ಯುನಿವಾಕ್ಸ್, ಕಾಂಗೊ, ಬೊಂಗೊ  ಮುಂತಾದ ವಾದ್ಯಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ.  ಐಸ್ ಕ್ರೀಮಿನಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಒಂದು ಚೆರ್ರಿ ಇದ್ದಂತೆ ಒಂದೆಡೆ ಅಕಾರ್ಡಿಯನ್ನಿನಲ್ಲಿ ನುಡಿಸಿದ ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ ತುಣುಕು ಇದೆ.  ಗಾಯನ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಆಕರ್ಷಕ break, take off ಗಳುಳ್ಳ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಢೋಲಕಿಯ ಸುಂದರ ಲಯ ವಿನ್ಯಾಸವಿದೆ.  ಹಾಡಿನುದ್ದಕ್ಕೂ ಗೆಜ್ಜೆಸದ್ದಿನ ಆಧಾರ ಲಯವೂ ಇದೆ. ಹಿಂದಿ ದೂರ್ ಕೀ ಆವಾಜ್ ಚಿತ್ರದ  ಹಮ್ ಭಿ ಅಗರ್ ಬಚ್ಚೆ ಹೋತೆ ಹಾಡಿನಲ್ಲಿರುವಂತೆ  ಒಂದೆರಡು ಕಡೆ ಬರೇ ಡಬಲ್ ಬೇಸ್ ನ ಉಪಯೋಗ ತುಂಬಾ ಆಕರ್ಷಕ. ಕೊನೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೈ ಚಪ್ಪಾಳೆಯ ಸದ್ದನ್ನೂ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ.  ಅಂದಿನ RCA ಸೌಂಡ್ ಸಿಸ್ಟಮಿನಲ್ಲಿ ದೊರಕುತ್ತಿದ್ದ presence of voice and instruments ಗೆ ಈ ಹಾಡು ಒಳ್ಳೆಯ ಉದಾಹರಣೆ.  ಹೆಡ್ ಫೋನ್ ಅಥವಾ ಉತ್ತಮ ಸ್ಟೀರಿಯೊ ಸಿಸ್ಟಂನಲ್ಲಿ ಆಲಿಸಿದರೆ ಈ ಎಲ್ಲ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅನುಭವ ಹೊಂದಬಹುದು.

ಕಲ್ಯಾಣ್ ಕುಮಾರ್, ಜಯ ಲಲಿತಾ ಅಭಿನಯದ   ಮನೆ ಅಳಿಯ  ಹಿಂದಿಯ ಸಸುರಾಲ್ ಚಿತ್ರದ ಕನ್ನಡ ಅವತರಣಿಕೆ.  ಛದ್ಮವೇಷ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರದ ನಾಯಕ ನಾಯಕಿಯರ ಮಧ್ಯೆ ಟೈ ಆದಾಗ  ಫಲಿತಾಂಶ ನಿರ್ಣಯಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಒಗಟಿನ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಸನ್ನಿವೇಶಕ್ಕೆ ಏಕ್ ಸವಾಲ್ ಮೈ ಹರೂಂ ಏಕ್ ಸವಾಲ್ ತುಮ್ ಕರೊ ಎಂದು ನಾಯಕ ನಾಯಕಿ ಇಬ್ಬರಿಗೂ ಒಗಟು ಹೇಳುವ ಸಮಾನ ಅವಕಾಶ ಇತ್ತು. ಆದರೆ  ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ  ನಾಯಕ   ಒಗಟು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.  ನಾಯಕಿ  ಅವುಗಳನ್ನು ಬಿಡಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ ಕೊನೆಗೆ ಸೋಲುತ್ತಾಳೆ.  ಆಕೆಗೂ ಒಗಟು ಹೇಳುವ ಅವಕಾಶ ನೀಡದೆ ಸ್ತ್ರೀವರ್ಗಕ್ಕೆ  ಅನ್ಯಾಯ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸಂಘಟನೆಗಳು   ತಕರಾರು ಮಾಡಿದ ದಾಖಲೆಗಳಿಲ್ಲ!

ಇದೋ, ಹಾಡು ಇಲ್ಲಿದೆ. ಆಲಿಸಿ.

ಪದ್ಯಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಮುದ್ರಿತವಾದ ಈ ಹಾಡಿನಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ತಪ್ಪುಗಳು ನುಸುಳಿವೆ. ಯಾವುವೆಂದು ಗುರುತಿಸಬಲ್ಲಿರಾ?


ಗ್ರಾಮೊಫೋನ್ ತಟ್ಟೆಯ ಎರಡೂ ಬದಿಗಳನ್ನು ಆವರಿಸಿರುವ  ರೂಪದಲ್ಲಿ ಈ ಹಾಡು ಕೇಳಬಯಸುವಿರಾದರೆ ಇಲ್ಲಿದೆ.

 

ಇದೇ ಚಿತ್ರದ ಇನ್ನೊಂದು ಅಪರೂಪದ ಹಾಡು ನಿಲ್ಲೆ ಗೊಲ್ಲರು ಬಾಲೆ ನಿಲ್ಲೆಗಾಗಿ ಪದ್ಯಾವಳಿಯಿಂದ ಒಂದು ಪದ್ಯ ನೋಡಿ.

2016ರ update:  ಈಗ ಅಂತರ್ಜಾಲದಲ್ಲಿ ಈ ಹಾಡು ಮಾತ್ರ ಅಲ್ಲ, ಮನೆ ಅಳಿಯ ಚಿತ್ರವೇ ವೀಕ್ಷಣೆಗೆ ಲಭ್ಯವಿದೆ.