1. ತ್ರಿಭುವನ ಜನನಿ ಜಗನ್ಮೋಹಿನಿ.
4. ಆಡಿ ಪಾಡಿ ಒಡನಾಡಿ
5. ಇಂದು ಎನಗೆ ಗೋವಿಂದ
ಎಲ್ಲರಿಗೂ
ಜಾನಕಿಯವರು
ಎರಡು ಕನಸು ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಹಾಡಿದ್ದೇ ಗೊತ್ತಿರುವುದು. ಆದರೆ ಅದಕ್ಕೂ ಕೆಲ ವರ್ಷ ಮೊದಲು
ಮಂತ್ರಾಲಯ ಮಹಾತ್ಮೆ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ
ಪಿ. ಬಿ. ಶ್ರೀನಿವಾಸ್ ಇದನ್ನು ಅಷ್ಟೇ ಸೊಗಸಾಗಿ ಹಾಡಿದ್ದರು. ಎರಡೂ ವರ್ಷನ್ ಆಲಿಸಿದಾಗ
ನಿನ್ನಯ ಪದ ಹಾಡಿದುದರಲ್ಲಿ ಕೊಂಚ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಆರಂಭ
ಭೈರವಿ ರಾಗದಲ್ಲಿದ್ದು ಕೊನೆಯ ಚರಣ
ರಂಜನಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಹಾಡಿನ ಮೂಡಿಗೆ ಸರಿಹೊಂದುವ
ರಾಜನ್ ನಾಗೇಂದ್ರ ಅವರ ಸಂಗೀತ ಸಂಯೋಜನೆ ಬಲು ಆಕರ್ಷಣೀಯ. ಗುರು ಸಾರ್ವಭೌಮ ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಸ್ವತ: ವೈಣಿಕರಾಗಿದ್ದುದರಿಂದ ಹಾಡಿನ ನಡುವೆ ವೀಣೆಯ ಝೇಂಕಾರ ಇದೆ. ಮುಕುಂದನನ್ನು ಕುರಿತದಾದ್ದರಿಂದ ಕೊಳಲ ಉಲಿಯೂ ಇದೆ. ಜಾನಕಿ ಹಾಡಿರುವುದನ್ನು
ಇಲ್ಲಿ ಆಲಿಸಬಹುದು.
6.
ಕುಹೂ ಕುಹೂ ಬೋಲೆ ಕೊಯಲಿಯಾ
ಲತಾ ರಫಿ ಧ್ವನಿಯಲ್ಲಿರುವ
ಸುವರ್ಣ ಸುಂದರಿ ಚಿತ್ರದ ಇದು ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹಾಡುಗಳ ರಾಣಿ ಎಂದೇ ಪ್ರಖ್ಯಾತ. ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಡುವವರಿಗಂತೂ ಇದು ಬಲು ಅಚ್ಚು ಮೆಚ್ಚು. ಇದು ರಾಗಮಾಲಿಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದು
ಸೋಹನಿ ಅರ್ಥಾತ್
ಹಂಸಾನಂದಿ,
ಬಹಾರ್,
ಜೋನ್ಪುರಿ ಹಾಗೂ
ಯಮನ್ ರಾಗಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಚರಣಗಳ ನಡುವೆ ಸೋಹನಿಯ ಪಲ್ಲವಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಧಾವಂತದೊಂದಿಗೇ ಆರಂಭವಾಗುವ ಇದು ಮೂರನೇ ಚರಣದ ವರೆಗೂ ಮಧ್ಯ ತಾರ ಸಪ್ತಕಗಳಲ್ಲೇ ಅದೇ ಗತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಗಿ ಕೊನೆಯ ಯಮನ್ ಚರಣಕ್ಕಾಗುವಾಗ ಕೊಂಚ ಮಂದ್ರವನ್ನೂ ಸ್ಪರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ, ಸಮಾಧಾನಗೊಂಡಂತೆಯೂ ಭಾಸವಾಗುತ್ತದೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಇದು ಮೊದಲು ತೆಲುಗು ಸುವರ್ಣ ಸುಂದರಿಗಾಗಿ
ಹಾಯಿ ಹಾಯಿಗಾ ಆಮನಿ ಸಾಗೆ ಎಂದು
ಘಂಟಸಾಲ ಮತ್ತು
ಜಿಕ್ಕಿ ಸ್ವರಗಳಲ್ಲಿ
ಆದಿನಾರಾಯಣ ರಾವ್ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶನದಲ್ಲಿ ಮೂಡಿಬಂದ ಹಾಡು. ಆ ಚಿತ್ರ ಹಿಂದಿಯಲ್ಲೂ ನಿರ್ಮಾಣವಾದಾಗ ಆದಿನಾರಾಯಣ ರಾವ್ ಅವರೇ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಎಲ್ಲ ಹಾಡುಗಳಿಗೂ ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದ ಧಾಟಿಗಳನ್ನೇ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿತ್ತು.
7.
ಓಂ ನಮೋ ನಾರಾಯಣ
ಪಿ. ಕಾಳಿಂಗ ರಾವ್ ಅಂದರೆ ಭಾವಗೀತೆ ಮತ್ತು ಜಾನಪದ ಗೀತೆಗಳಿಗಷ್ಟೇ ಸೀಮಿತ ಅಂದುಕೊಂಡವರನ್ನು ಅಚ್ಚರಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಡಹುವ
ಕೈವಾರ ಮಹಾತ್ಮೆ ಚಿತ್ರದ ಹಾಡಿದು. ಹಿಂದುಸ್ಥಾನೀ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದ್ಲ್ಲೂ ತನ್ನ ಪ್ರೌಢಿಮೆ ಎಷ್ಟಿದೆಯೆಂದು ಈ ಹಾಡಿನ ಮೂಲಕ ಅವರು ಜಗಜ್ಜಾಹೀರುಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಮೋಹನ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಆರಂಭಗೊಂಡು
ಪಂತುವರಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಗಿ
ದರ್ಬಾರಿ ಕಾನಡಾದಲ್ಲಿ ಸಮಾಪ್ತವಾಗುವ ಈ ಹಾಡಿನ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅವರ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಪ್ರತಿಭೆ ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇಷ್ಟು ವಿದ್ವತ್ತಿದ್ದರೂ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅವರು ಮುಂದುವರೆಯದಿರಲು ಕಾರಣವೇನೆಂದು ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ಬಹುಶಃ ಈಗಾಗಲೇ ಅತಿರಥ ಮಹಾರಥರಿರುವ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಹತ್ತರೊಡನೆ ಹನ್ನೊಂದಾಗುವುದಕ್ಕಿಂತ ಯಾರೂ ಸಾಗಿರದ ಹಾದಿ ತುಳಿಯುವುದು ಮೇಲೆಂದು ಅದುವರೆಗೆ ಅಸಡ್ಡೆಗೊಳಗಾಗಿದ್ದ ಜಾನಪದ-ಭಾವಗೀತೆಗಳ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನೇ ಆಯ್ದುಕೊಂಡಿರಬಹುದು.
8.
ಸಾಂವರೇ ಸಾಂವರೇ
ಅನುರಾಧಾ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಸಿತಾರ್ ಮಾಂತ್ರಿಕ
ಪಂಡಿತ್ ರವಿಶಂಕರ್ ನಿರ್ದೇಶನದಲ್ಲಿ
ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್ ಹಾಡಿದ ಗೀತೆ ಇದು. ಹೆಚ್ಚು ಕಸರತ್ತು-ತಿಕಡಂಬಾಜಿಗಳಿರದ ಈ ಸರಳ ಆದರೆ ಅಷ್ಟೇ ಚಿತ್ತಾಕರ್ಷಕವಾದ ಹಾಡು
ಸಿಂಧೂಭೈರವಿ ರಾಗದಲ್ಲಿದೆ. ಕೊನೆ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಕಿರು ಆಲಾಪ್ ಬಲು ಆಕರ್ಷಕ. 70ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಅವರು
ಮೀರಾ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ್ದರೂ ಇಂತಹ ಜಾದೂ ಮಾಡಲಾಗಲಿಲ್ಲ.
9.
ಮೃಗನಯನಾ ರಸಿಕ ಮೋಹಿನಿ
ಉಳಿದೆಲ್ಲ ಸಿನಿಮಾ ಹಾಡುಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಈ
ಮರಾಠಿ ನಾಟ್ಯಗೀತೆಯದ್ದು guest appearance.
ಸಂಶಯ ಕಲ್ಲೋಳ್ ನಾಟಕಕ್ಕಾಗಿ
ಪಂಡಿತ್ ವಸಂತ ರಾವ್ ದೇಶ್ಪಾಂಡೆ ಅವರು ಹಾಡಿದ
ದರ್ಬಾರಿ ಕಾನಡಾ ರಾಗದ ಈ ನಾಟ್ಯಗೀತೆ ನನ್ನ ಮಟ್ಟಿಗಂತೂ ಆ ಪ್ರಕಾರದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದದ್ದು. ಕೇವಲ ಹಾರ್ಮೋನಿಯಮ್ ಮತ್ತು ತಬ್ಲಾ ಹಿಮ್ಮೇಳ. ಐದೇ ಸಾಲುಗಳ ಸಾಹಿತ್ಯ. ದೇಶಪಾಂಡೆಯವರ ಅಲೌಕಿಕ ಧ್ವನಿಮಾಧುರ್ಯ ಉಳಿದದ್ದನ್ನೆಲ್ಲ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಸುಲಲಿತವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವ ಅವರ ತಾನ್ಗಳು ನಮ್ಮನ್ನೆಲ್ಲೋ ಕಳೆದುಹೋಗುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಒಮ್ಮೆ ಆಲಿಸತೊಡಗಿದರೆ ಪೂರ್ತಿ ಮುಗಿಯುವವರೆಗೆ ಚಿತ್ತ ಅತ್ತಿತ್ತ ಹೋಗದಂತೆ ಕಟ್ಟಿ ಹಾಕುತ್ತವೆ.
10.
ಶಿವ ಶಂಕರಿ
ಕನ್ನಡ-ತೆಲುಗು ಹಾಡುಗಳ ಪೈಕಿ ಇದನ್ನು ಮೀರಿಸುವ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ರಾಗಾಧಾರಿತ ಗೀತೆ ಇದುವರೆಗೆ ಬಂದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. ಇದೂ
ದರ್ಬಾರಿ ಕಾನಡಾ ರಾಗದಲ್ಲಿದ್ದು
ಪೆಂಡ್ಯಾಲ ನಾಗೇಶ್ವರ ರಾವ್ ನಿರ್ದೇಶನದಲ್ಲಿ
ಜಗದೇಕವೀರನ ಕಥೆ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ
ಘಂಟಸಾಲ ಹಾಡಿರುವುದು. ಈ ಚಿತ್ರ ತೆಲುಗಿನ
ಜಗದೇಕವೀರುನಿ ಕಥಾ ಚಿತ್ರದ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಡಬ್ ಮಾಡಿದ ಅವತರಣಿಕೆ. ಈ ಹಾಡಿಗೆ ಮೇಲಿನ
ಮೃಗನಯನಾ ರಸಿಕ ಮೋಹಿನಿ ಸ್ಪೂರ್ತಿ ಆಗಿರಬಹುದೇನೋ ಎಂಬ ಒಂದು ಸಂಶಯ ನನಗಿದೆ. ಅದೇ ರಾಗ, ಅದೇ ಸರಳ ಹಿಮ್ಮೇಳ, ಆರು ನಿಮಿಷಗಳ ಹಾಡಿಗೆ ಇಲ್ಲೂ ಐದೇ ಸಾಲುಗಳ ಸಾಹಿತ್ಯ. ಅಲ್ಲಿ ತಾನ್ ಗಳು ಮಾತ್ರವಿದ್ದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಸ್ವರ ಪ್ರಸ್ತಾರವೂ ಇದೆ. ಮೂರನೇ ಕಾಲದಲ್ಲೂ ಘಂಟಸಾಲ ಅವರ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ನಿಖರತೆ ಅತ್ಯದ್ಭುತ. ನಡುವೆ ಒಂದೆರಡು ಕಡೆ ಅದೇ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಸ್ವರ ಸೇರಿಸಿದ ಕೋರಸ್ನವರೂ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಪಳಗಿದವರೇ ಇರಬಹುದು. ಈ ರೀತಿ ಸಾಗುತ್ತಾ ಸಾಗುತ್ತಾ ಕೊನೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ climax ತಲುಪಿದಾಗ ಕೇಳುಗರಿಗೆ ತಿರುಗಣೆಯ ಇಳಿಜಾರಿನಲ್ಲಿ ವೇಗವಾಗಿ ಜಾರುತ್ತಾ ಧೊಪ್ಪನೆ ನೀರ ಒಳಗೆ ಬಿದ್ದಂತಾಗುತ್ತದೆ. ಇನ್ನು ಹಾಡು ಮುಗಿದೇ ಹೋಯಿತು ಅನ್ನುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಶಿವಶಂಕರಿ ಎಂಬ ಸಾಲು ಶಾಂತವಾಗಿ ಮೂಡಿಬಂದಾಗ ಎದ್ದು ಟವೆಲಿನಲ್ಲಿ ಮೈ ಒರಸಿಕೊಂಡ ಅನುಭವ! ಈ ಹಾಡಿನಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಂದು ರಹಸ್ಯವಿದೆ. ಹಾಡಿನ ಅಲ್ಪ ಭಾಗವನ್ನಷ್ಟೇ ಆವರಿಸಿರುವ ಸಾಹಿತ್ಯದ 5 ಸಾಲುಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿನ
ಶಿವ ಶಂಕರಿ ಶಿವಾನಂದ ಲಹರಿ,
ಚಂದ್ರಕಳಾಧರಿ ಈಶ್ವರಿ ಸಾಲುಗಳು ತೆಲುಗು, ಕನ್ನಡ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಸಲ್ಲುವಂಥವು. ಮುಂದಿನ
ಕರುಣಾಮೃತವನು ಸುರಿಸೆಯೇನಮ್ಮ,
ಮನಸು ಕರಗದೇ ಮಹಿಮೆ ತೋರು ನೀ,
ದೀನಪಾಲನವ ಗೈ ಎಲೌ ಇಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ವ್ಯತ್ಯಾಸ. ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಮೂರು ಸಾಲುಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಿಸಿ ಉಳಿದಂತೆ ತೆಲುಗುಹಾಡನ್ನೇ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಇವುಗಳನ್ನು ನಾಜೂಕಾಗಿ ಸೂಕ್ತ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೆಡ್ ಫೋನಿನಲ್ಲಿ ಆಲಿಸುತ್ತಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸಿದರೆ ಇದನ್ನು ಗುರುತಿಸಬಹುದು. ಈಗಿನ ಕಟ್ ಅಂಡ್ ಪೇಸ್ಟ್ ಸೌಲಭ್ಯ ಇಲ್ಲದಿದ್ದ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದ ಅಂದಿನ ರೆಕಾರ್ಡಿಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ಮಿಕ್ಸಿಂಗ್ ತಂತ್ರಜ್ಞರಿಗೆ ನಾವು ಭಲೇ ಎನ್ನಲೇ ಬೇಕು. ತೆಲುಗಿನ
ಜಗದೇಕ ವೀರುನಿ ಕಥ ತಮಿಳು ಭಾಷೆಗೂ
ಜಗತಾಲ ಪ್ರತಾಪನ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ಡಬ್ ಆಗಿತ್ತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಶಿವಶಂಕರಿ ಹಾಡನ್ನು ನಮಗೆಲ್ಲ
ರಾಮನ ಅವತಾರ ಮೂಲಕ ಚಿರ ಪರಿಚಿತರಾಗಿರುವ
ಶೀರ್ಕಾಳಿ ಗೋವಿಂದರಾಜನ್ ಹಾಡಿದ್ದರು. ಹೋಲಿಕೆಗಾಗಿ ಅದನ್ನು ಕೇಳ ಬಯಸುವವರು
ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ಕಿಸಿ.
ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಲು ಇವಿಷ್ಟೇ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡದ್ದೇ ಹೊರತು
ಆರಾಧಿಸುವೆ ಮದನಾರಿ,
ನಾದಮಯ,
ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ಸಂಗೀತವೇ,
ಕಣಕಣದೇ ಶಾರದೆ ಮುಂತಾದವು ಹಾಗೂ
ಶಂಕರಾಭರಣಮ್,
ಸಾಗರ ಸಂಗಮಂನಂತಹ ಇನ್ನೆಷ್ಟೋ ಚಿತ್ರಗಳ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತಾಧಾರಿತ ಹಾಡುಗಳು ಇವುಗಳಿಗಿಂತ ಯಾವ ರೀತಿಯಲ್ಲೂ ಕಮ್ಮಿಯಲ್ಲ.