ಜಹಾಂ ಡಾಲ್ ಡಾಲ್ ಪರ್ ...

ಅದಿನ್ನೂ ಕ್ಯಾಸೆಟ್, CDಗಳನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಂಡು ಮಾಡುವ ಫಿಲ್ಮೀ  ಡ್ಯಾನ್ಸುಗಳು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಶುರುವಾಗಿರದಿದ್ದ ಕಾಲ. ಹಾಗೆಂದು ಚಿತ್ರಗೀತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅತಿ ಮಡಿವಂತಿಕೆಯಿದ್ದ ಕಾಲವೂ ಅಲ್ಲ. ನಮ್ಮೂರಿನ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೋತ್ಸವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹಾಡುವ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಏರ್ಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.  ನಾನು ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಹೋಗುವಾಗ ಕೂಡು ಕುಟುಂಬದ ನಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗುವ ಮಕ್ಕಳು ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತಿದ್ದರು.  ಪ್ರತೀ ವರ್ಷ ಒಬ್ಬರಿಗಲ್ಲ ಒಬ್ಬರಿಗೆ  ನಾನು ಈ ಹಾಡು ಕಲಿಸಿ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಡುವಂತೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ.  ಅವರೂ ಖುಶಿಯಿಂದ ಕಲಿತು ಹಾಡಿ ಬಹುಮಾನ - ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಗಳಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. 

ಈ ಹಾಡಿನ ಗುಣವೇ ಅಂಥದ್ದು.  ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಿಂದೀ ಹಾಡುಗಳು ತಮ್ಮ ಆಕರ್ಷಕ ಧಾಟಿಗಳಿಂದಾಗಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗುತ್ತವೆಯೇ ಹೊರತು ಅವುಗಳ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಷ್ಟಕ್ಕಷ್ಟೇ. ಕೆಲವು ಹಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಸದ ಬಂಧವೂ ಇರುವುದಿಲ್ಲ.  ಇದ್ದರೂ ಬಲು ಶಿಥಿಲ.  ಒಂದು ಸಾಲು ಜಾದೂ ಎಂಬ ಶಬ್ದದಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಂಡರೆ ಇನ್ನೊಂದು ಸಾಲಿನ ಕೊನೆಗೆ  ಕಾಬೂ ಎಂಬ ಶಬ್ದ ಇದ್ದರೂ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.  ಆದರೆ ಈ ಹಾಡು ಹಾಗಲ್ಲ.  ರಾಜೇಂದ್ರ  ಕೃಷ್ಣ ಅವರ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಪ್ರಾಸಬದ್ಧ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಹಂಸರಾಜ ಬಹಲ್ ಅವರ ಯಮನ್ ರಾಗಾಧಾರಿತ ಮಧುರ ಧಾಟಿ,  ರಫಿಯ ಗಂಧರ್ವ ಗಾಯನಗಳ ಸಂಗಮ ಇಲ್ಲಿದೆ. ಶಂಕರ್ ಜೈಕಿಶನ್, ಆರ್ ಡಿ ಬರ್ಮನ್ ಅಂದರೆ ಎಲ್ಲರಿಗೆ  ತಿಳಿದೀತು.  ಆದರೆ ಚಿತ್ರಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಆಳ ಅಭಿರುಚಿ ಉಳ್ಳವರು ಮಾತ್ರ ಈ ಹಂಸರಾಜ ಬಹಲ್ ಹೆಸರು ಕೇಳಿರಬಹುದು. ಅವರು ಸಂಗೀತ ನೀಡಿದ ಚಿತ್ರಗಳು ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು.  ಅವುಗಳ ಪೈಕಿ ಈ ಹಾಡು ಶಿಖರಪ್ರಾಯ. ಆ ಕಾಲದ ಪದ್ಧತಿಯಂತೆ ಮೂಲ ಹಾಡಿನಲ್ಲಿ 100 ಪೀಸ್ ಆರ್ಕೆಷ್ಟ್ರಾ ಇದ್ದರೂ ಯಾವ ಸಂಗೀತೋಪಕರಣವನ್ನೂ ಬಳಸದೆ ಹಾಗೆಯೇ ಹಾಡಿದರೂ ಈ ಹಾಡು ಅಷ್ಟೇ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ.  ಸಮೂಹಗಾನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಹಾಡಿದರೆ ಇನ್ನೂ ಉತ್ತಮ. ಇದು ಮಧ್ಯ ಸಪ್ತಕ ಹಾಗೂ ತಾರ ಸಪ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುವುದರಿಂದ ಸೂಕ್ತ ಶ್ರುತಿಯನ್ನು ಆಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಮುಖ್ಯ.  ಜಹಾಂ ಡಾಲ್ ಡಾಲ್ ಪರ್ ಎಂದು ಮಧ್ಯ ಸಪ್ತಕದ ಷಡ್ಜದಿಂದ ಆರಂಭವಾಗಿ ಒಮ್ಮೆಲೇ ತಾರ ಸಪ್ತಕದ ಗಾಂಧಾರದಲ್ಲಿ  ಬರುವ ಗುರುರ್ ಬ್ರಹ್ಮ ಶ್ಲೋಕವು ರೋಮಾಂಚನವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.  ಸಮೂಹ  ಸ್ವರಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ  ತಾರ ಸಪ್ತಕದ ಪಂಚಮವನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸುವ ಜೈ ಭಾರತಿ ಘೋಷ ಹಾಡಲು ಕೊಂಚ ಕಠಿಣ ಆದರೆ ಕೇಳಲು ಬಲು ಆಕರ್ಷಕ.

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಿನಿಮಾ  ಹಾಡುಗಳು ಆರಂಭದಿಂದ ಕೊನೆಯವರೆಗೆ  ಒಂದೇ ಲಯದಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತವೆ. ಹಿಂದುಸ್ಥಾನಿ ಸಂಗೀತದ ಗಾಯನ ವಾದನಗಳು ವಿಲಂಬಿತ ಲಯದಿಂದ ಆರಂಭಿಸಿ    ಆ ಮೇಲೆ ದ್ರುತ ಗತಿಗೆ   ಹೊರಳುವಂತೆ ಈ ಹಾಡು ಕೂಡ ಕ್ರಮೇಣ ಲಯದ ಗತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಒಂದು ವಿಶೇಷ.  ರೇಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಕೇಳಲು ಸಿಗುವ ಗ್ರಾಮೊಫೋನ್ ತಟ್ಟೆಯ ಎರಡೂ ಬದಿಗಳನ್ನು ಆವರಿಸಿರುವ ಹಾಡಿನಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲದ 3ನೇ  ಹೆಚ್ಚುವರಿ   ಚರಣ   ಸಿನಿಮಾದಲ್ಲಿ  ಇದೆ.

ನೀವು ಹಿರಿಯರಾದರೆ ಈ ಹಾಡನ್ನು ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕಲಿಸಿ, ಯುವಕರಾದರೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕಲಿಸಿ.  ಕಲಿತು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಹಾಡಿದರೆ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುಮಾನ ಗ್ಯಾರಂಟಿ.  

ಚಿತ್ರ : ಸಿಕಂದರ್ ಎ ಆಜಮ್  (1965)
ಸಂಗೀತ : ಹಂಸರಾಜ ಬಹಲ್
ರಚನೆ : ರಾಜೇಂದ್ರ  ಕೃಷ್ಣ
ಗಾಯಕ : ರಫಿ

ಜಹಾಂ ಡಾಲ್ ಡಾಲ್ ಪರ್ ಸೋನೇ ಕೀ ಚಿಡಿಯಾಂ ಕರ್‍ತೀ ಹೈಂ ಬಸೇರಾ
ವೊ ಭಾರತ್ ದೇಶ್ ಹೈ ಮೇರಾ

ಗುರುರ್ ಬ್ರಹ್ಮ ಗುರೂರ್ ವಿಷ್ಣು ಗುರುರ್ದೇವೋ ಮಹೇಶ್ವರಾ
ಗುರುರ್ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಪರಬ್ರಹ್ಮ ತಸ್ಮೈ ಶ್ರೀ ಗುರವೇ ನಮಃ

ಜಹಾಂ ಡಾಲ್ ಡಾಲ್ ಪರ್ ಸೋನೇ ಕೀ ಚಿಡಿಯಾಂ ಕರ್ ತೀ ಹೈಂ ಬಸೇರಾ
ವೊ ಭಾರತ್ ದೇಶ್ ಹೈ ಮೇರಾ  ವೊ ಭಾರತ್ ದೇಶ್ ಹೈ ಮೇರಾ(2)
ಜಹಾಂ ಸತ್ಯ ಅಹಿಂಸಾ ಔರ್ ಧರಮ್ ಕಾ ಪಗ್ ಪಗ್ ಲಗ್‍ತಾ ಡೇರಾ
ವೊ ಭಾರತ್ ದೇಶ್ ಹೈ ಮೇರಾ ವೊ ಭಾರತ್ ದೇಶ್ ಹೈ ಮೇರಾ
ಜಯ್ ಭಾರತೀ  ಜಯ್ ಭಾರತೀ  ಜಯ್ ಭಾರತೀ  ಜಯ್ ಭಾರತೀ

ಯೆ ಧರ್‍ತೀ ವೊ ಜಹಾಂ ಋಷಿ ಮುನಿ ಜಪ್‍ತೇ ಪ್ರಭು ನಾಮ್ ಕೀ ಮಾಲಾ
ಹರಿ ಓಂ ಹರಿ ಓಂ ಹರಿ ಓಂ ಹರಿ ಓಂ
ಜಹಾಂ ಹರ್ ಬಾಲಕ್  ಏಕ್ ಮೋಹನ್ ಹೈ ಔರ್ ರಾಧಾ ಏಕ್ ಏಕ್ ಬಾಲಾ
ಔರ್ ರಾಧಾ ಏಕ್ ಏಕ್ ಬಾಲಾ
ಜಹಾಂ ಸೂರಜ್ ಸಬ್‍ಸೇ ಪಹಲೇ ಆಕರ್ ಡಾಲೇ ಅಪನಾ ಘೇರಾ
ವೊ ಭಾರತ್ ದೇಶ್ ಹೈ ಮೇರಾ ವೊ ಭಾರತ್ ದೇಶ್ ಹೈ ಮೇರಾ

ಜಹಾಂ ಗಂಗಾ ಜಮುನಾ ಕೃಷ್ಣ ಔರ್ ಕಾವೇರೀ ಬಹತೀ ಜಾಯೆಂ
ಜಹಾಂ ಉತ್ತರ್ ದಕ್ಷಿಣ್ ಪೂರಬ್ ಪಶ್ಚಿಮ್ ಕೊ ಅಮೃತ್ ಪಿಲ್‍ವಾಯೆಂ
ಯೆ  ಅಮೃತ್ ಪಿಲ್‍ವಾಯೆಂ
ಕಹೀಂ ಯೆ ತೊ ಫಲ್ ಔರ್ ಫೂಲ್ ಉಗಾಯೆಂ ಕೇಸರ್ ಕಹೀಂ ಬಿಖೇರಾ
ವೊ ಭಾರತ್ ದೇಶ್ ಹೈ ಮೇರಾ ವೊ ಭಾರತ್ ದೇಶ್ ಹೈ ಮೇರಾ

ಅಲ್‍ಬೇಲೊಂ ಕೀ ಇಸ್ ಧರ್‍ತೀ ಕೆ ತ್ಯೋಹಾರ್ ಭೀ ಹೈಂ ಅಲ್‍ಬೇಲೆ
ಕಹೀಂ ದೀವಾಲೀ ಕೀ ಜಗ್‍ಮಗ್ ಹೈ ಹೋಲೀ ಕೇ ಕಹೀಂ ಮೇಲೆ
ಹೋಲೀ ಕೇ ಕಹೀಂ ಮೇಲೆ
ಜಹಾಂ ರಾಗ್ ರಂಗ್ ಔರ್ ಹಸೀಂ ಖುಶೀ ಕಾ  ಚಾರೊಂ ಓರ್ ಹೈ ಘೇರಾ
ವೊ ಭಾರತ್ ದೇಶ್ ಹೈ ಮೇರಾ ವೊ ಭಾರತ್ ದೇಶ್ ಹೈ ಮೇರಾ

ಜಹಾಂ ಆಸ್‍ಮಾನ್ ಸೇ ಬಾತೇಂ ಕರ್‍ತೆ ಮಂದಿರ್ ಔರ್ ಶಿವಾಲಯ್
ಕಿಸೀ ನಗರ್ ಮೆಂ ಕಿಸೀ ದ್ವಾರ್ ಪರ್ ಕೊಯೀ ನ ತಾಲಾ ಡಾಲೇ
ಕೊಯೀ ನ ತಾಲಾ ಡಾಲೇ
ಔರ್ ಪ್ರೇಮ್ ಕೀ ಬಂಸೀ ಜಹಾಂ ಬಜಾತಾ ಆಯೇ ಶಾಮ್ ಸವೇರಾ
ವೊ ಭಾರತ್ ದೇಶ್ ಹೈ ಮೇರಾ ವೊ ಭಾರತ್ ದೇಶ್ ಹೈ ಮೇರಾ.
ಜಹಾಂ ಸತ್ಯ ಅಹಿಂಸಾ ಔರ್ ಧರಮ್ ಕಾ ಪಗ್ ಪಗ್ ಲಗ್‍ತಾ ದೇರಾ
ವೊ ಭಾರತ್ ದೇಶ್ ಹೈ ಮೇರಾ
ಜಯ್ ಭಾರತೀ  ಜಯ್ ಭಾರತೀ  ಜಯ್ ಭಾರತೀ  ಜಯ್ ಭಾರತೀ